T.C.
YARGITAY
- Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/…
KARAR NO : 2015/…
Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : FETHİYE 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : …/06/2013
NUMARASI : 2005/..-2013/…
DAVACI : …
DAVALI : …
DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ
Taraflar arasında görülen elatmanın önlenmesi davası sonunda, yerel mahkemece davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar asıl davacı tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ….’nın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Asıl dava, çaplı taşınmaza elatmanın önlenmesi, karşı dava ise tazminat ve hapis hakkı tanınması isteklerine ilişkindir.
Davacı, kayden maliki olduğu … parsel sayılı taşınmazın yaklaşık 1500 m2 lik bölümünü davalının tel örgü ile çevirmek suretiyle kullandığını ileri sürerek elatmanın önlenmesine karar verilmesini istemiştir.
Davalı, çekişme konusu taşınmazı 10….1981 tarihinde düzenlenen harici senet ile davacıdan satın aldığını, iyiniyetli zilyet olduğunu belirtip davanın reddini savunmuş, karşı davasında ise; satış bedelinin güncel değeri ile satın aldığı tarihte diktiği meyve ağaçları ve masrafların toplam bedeli olarak 20.000,00 TL nin tazmini ile hapis hakkı tanınmasını istemiştir.
Mahkemece, kayden davacının paydaşı olduğu çaplı taşınmaza davalının müdahalesinin keşfen saptandığı gerekçesi ile hapis hakkı tanınmak suretiyle asıl ve karşı davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; davacı, elbirliği mülkiyetine tabi çekişmeli … parsel sayılı taşınmazda iştirakçi olup, davalının kayıttan ve mülkiyetten kaynaklı bir hakkının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Öte yandan; taraflar arasında düzenlenen 10….1981 tarihli “tarla satış senedi” adı altındaki adi yazılı sözleşmeye göre; taşınmazın 2 dönüm kadarının 700.000 TL bedelle davalıya satıldığı ve paranın davacıya ödendiği, ileride satıştan dönüldüğü takdirde ödenen paranın her yıl için % 5 farkı ile birlikte iade edileceği kararlaştırılmıştır.
Hemen belirtilmelidir ki; 2644 Sayılı Tapu Kanununun 26.maddesi, Türk Medeni Kanunun 706.maddesi ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 237.maddesi ile Noterlik Kanununun 60.maddesi hükümleri uyarınca, tapulu olan taşınmazların haricen yapılan satışlarına hukuken değer verilemez. Ne var ki, haricen satın alma olgusu satın alan bakımından TMK.994 maddesi ve 10.7.1940 tarih 2/77 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bedelden kaynaklanan kişisel hak sağlar. Bu durumda, bedel ödenmedikçe davalının taşınmazdan tahliye edilmesinin istenemeyeceği açıktır. Başka bir ifade ile değinilen kişisel hak kural olarak davalı yararına taşınmazı kullanma bakımından hapis hakkı sağlayacağı kuşkusuzdur.
Ne var ki; genel ilke bu olmakla birlikte taşınmazda davacı dışında başkaca ortakların varlığı da kayden sabit olup, taşınmaz TMK’nın 701 ila 703. maddelerinde düzenlenen elbirliği mülkiyetine tabidir.
Somut olayda; davalı, taşınmazın çekişmeli bölümünü iştirakçilerden bir tanesi olan davacıdan haricen satın almış, tüm ortaklardan satın alınma olgusu bulunmamaktadır.
Öyle ise; davalının TMK.nun 994. maddesinde öngörülen hapis hakkından yararlanabilmesinden söz edilemez.
Buna göre, davalının harici satış bedeli ödediği davacıya karşı müstakil bir dava açarak (somut olayda, süresinde açtığı karşı davada) alacağına kavuşması olanak dahilindedir.
Hâl böyle olunca; davacının mülkiyet hakkına değer verilerek asıl davada mutlak olarak elatmanın önlenmesine; karşı davada ise 10….1981 tarihli sözleşmeye göre ödenen bedelin her yıl için %5 farkı ile birlikte belirlenmesi, ayrıca taşınmaza yapılan masrafların nelerden ibaret olduğununda saptanarak hesaplama yapılması ve ortaya çıkan her iki bedelin toplam miktarın tazminine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve yasal olmayan gerekçeler ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Asıl davacının temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile, hükmün açıklanan nedenlerle (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK’un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 11.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.